Een mantelzorger zorgt gedurende korte of langere tijd voor iemand die door ziekte of andere problematiek hulp nodig heeft. Die hulp wordt belangeloos verleend en wordt vaak gecombineerd met school, studie of werk. Het zijn echter niet altijd volwassenen die als mantelzorger fungeren. Kinderen en jongeren tot 24 jaar die zorgen voor iemand in hun gezin worden ‘jonge mantelzorgers’ genoemd.

In Nederland groeit één op de vijf kinderen op met een familielid dat hulp nodig heeft. Velen van hen nemen zorgtaken op zich waar kinderen uit andere gezinnen geen weet van hebben. Als een ouder, broer of zus langdurig ziek is of een geestelijke of lichamelijke beperking heeft, springt de jonge mantelzorger op allerlei gebieden bij. Ook psychische problemen of een verslaving van een gezinslid drukken hun stempel op het leven van een kind dat mantelzorger is. Ongemerkt komen er vaak steeds meer taken voor hem of haar bij.

Een grote impact

Als een van de ouders ziek is, nemen hun kinderen vaak praktische zorgtaken op zich en helpen mee in het huishouden. Al jong leren deze kinderen verantwoordelijkheid te dragen en rekening te houden met hun hulpbehoevende vader of moeder. Ook geestelijk hebben ze heel wat te verwerken. Ze maken zich vaak grote zorgen om de lichamelijke of geestelijke gezondheid van een van hun ouders. Bij verslavingen of psychische problemen kunnen gevoelens van machteloosheid en schaamte een rol spelen.

Als jonge mantelzorgers een broer of zus hebben met een ziekte of beperking, ervaren zij dat hun ouders vaak minder tijd en aandacht aan hen besteden. Al kunnen ze dat volledig begrijpen, gemakkelijk is dat niet altijd. Jonge mantelzorgers zijn vaak op jonge leeftijd al heel zelfstandig en lijken al jong verstandige keuzes te kunnen maken. Begrip van leeftijdsgenoten voor hun situatie is er niet altijd; die kunnen zich geen voorstelling maken van hoe het leven van een jonge mantelzorger eruitziet. Indien een broer of zus ‘anders’ is, dan is het uitnodigen van vrienden bij hen thuis immers ook niet zo vanzelfsprekend.

Ondersteuning voor jonge mantelzorgers

Voor jonge mantelzorgers zijn ondersteuning en een luisterend oor belangrijk. Professionele zorginstanties kunnen met behulp van een optimaal CRM systeem voor passende mogelijkheden dichtbij huis zorgen. Lotgenotencontact is waardevol en biedt herkenning en ontspanning. Als het moeilijk is om het als gezin alleen te redden, is ondersteuning op allerlei gebieden vanuit de gemeente mogelijk. Mocht een jonge mantelzorger door zijn zorgtaken studievertraging oplopen, dan kan niet alleen praktische hulp maar ook een eventuele financiële compensatie worden aangevraagd.